Syberia bliżej Malanowa - spotkanie z Romualdem Koperskim

W ramach realizacji projektu „Poznajemy świat – organizacja biwaku szkoleniowego oraz spotkań z podróżnikami” finansowanego z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju obszarów Wiejskich/ Europa inwestuje w obszary wiejskie w zakresie małych projektów w ramach działania 413  Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju objętego PROW na lata 2007-2013 w piątkowe przedpołudnie 15 listopada gościem czytelników Gminnej Biblioteki Publicznej w Malanowie był Romuald Koperski, podróżnik, pisarz i organizator wypraw na Syberię, której badanie jest główną pasją jego życia. Wielkie uznanie przyniosła mu wyprawa samochodowa od przylądka Roca nad Atlantykiem w Portugalii poprzez Europę, Syberię do Cieśniny Beringa i dalej przez Alaskę, Kanadę i Stany Zjednoczone do Nowego Jorku. Na wstępie zapoznał słuchaczy z ogromem syberyjskiego terytorium. Dla mieszkańców Europy jest to skala wręcz niewyobrażalna. Terytorium Syberii jest ponad 30 razy większe od Polski, a zamieszkuje je zaledwie ok. 30 milionów ludzi, w dodatku mieszkańców miast. Można wędrować tygodniami i nie spotkać żadnego człowieka. Związki Polaków z Syberią datują się od początków XIX wieku, kiedy to na zesłanie skazywano uczestników kolejnych antycarskich powstań. Polacy z racji lepszego wykształcenia odegrali wielką rolę w rozwoju syberyjskiej ziemi, byli badaczami, architektami i lekarzami. Do dziś pozostały ślady ich działalności. Kolejny, ponury okres to czasy stalinowskich łagrów, kiedy na syberyjskiej ziemi spoczęły setki tysięcy zesłańców, w tym również Polaków.

   Zauroczony pięknem syberyjskich krajobrazów, ekstremalnymi warunkami pogodowymi i gościnnością mieszkańców Romuald Koperski zorganizował zimową, czteroosobową wyprawę po bezkresnych rejonach północnej Syberii. Trudom takiej wyprawy mógł sprostać tylko samochód MAN do zadań specjalnych i taki udało się załatwić z demobilu armii niemieckiej. Po zamontowaniu kabiny mieszkalnej i dodatkowych zbiorników na kilka tysięcy litrów paliwa, wyruszyli w drogę. Syberia jest przejezdna w zasadzie tylko zimą, kiedy zamarzają rzeki, ale w temperaturach sięgających -50 stopni C każda awaria może mieć tragiczne skutki. W takich temperaturach silnik musi pracować non stop, ponieważ dłuższa przerwa uniemożliwia jego ponowne uruchomienie. Ogromne odległości wykluczają jakąkolwiek pomoc. W trakcie podróży odwiedzali obozowiska ludności tubylczej, która przystosowała się do życia w skrajnych warunkach. Czukczowie, którzy zamieszkują tereny na których nie rosną już drzewa ani krzewy z powodu braku opału odżywiają się surowym mięsem reniferów i ryb. Podstawą ich bytu są renifery, z których pozyskują wszystko, czego potrzebują do życia, a więc: mleko, mięso, skóry i kości. Zimą temperatura spada do minus kilkudziesięciu stopni i jedyna ich ochroną przed mrozem są jurty i skóry z renifera. Romuald Koperski zapewnił jednak, że są to ludzie szczęśliwi i pogodni, co dla ludzi z naszego kręgu kulturowego jest trudne do zrozumienia. Wszyscy mieszkańcy Syberii odznaczają się szczerą gościnnością, każdego podejmą i poczęstują najlepszym jedzeniem, a także nie wypuszczą w dalszą drogę bez zapasu żywności.

Fotograficzną relację z wyprawy nasz gość prezentował w sposób niezwykle interesujący, wykazując się również dużym poczuciem humoru oraz talentem narracyjnym.

   Po zakończeniu prezentacji z wyprawy odpowiadał na pytania słuchaczy, podpisywał książki opisujące jego wyprawy. W trakcie syberyjskich wypraw nawiązał wiele przyjaźni, wspomaga również poprzez własną fundację Polaków, potomków zesłańców, którzy mieszkają na Syberii i wciąż zachowują polskość w mowie, kulturze i religii.

   Gminna Biblioteka Publiczna zachęca do zapoznania się z opisami podróży Romualda Koperskiego – oferujemy naszym czytelnikom książki jego autorstwa znajdujące się w naszych zasobach.

Relacja fotograficzna dostępna w galerii

Eugeniusz Żebruń